Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Kwilczu

XVI-XVIII wiek



Budynek szpitala ufundowany przez Jana Józefa Kwileckiego po północnej stronie kościoła parafialnego. Zdjęcie wykonane w listopadzie 2014 r.


XVI wiek – prawdopodobnie nawet wcześniej, przy kościele w Kwilczu istniała szkoła, w której nauczycielem był organista

połowa XVI wieku – ówcześni patronowie kwileckiego kościoła zatrudnili organistę, który pełnił również obowiązki nauczyciela w przykościelnej szkole (na jego wynagrodzenie przeznaczono część kwoty pochodzącej z dziesięciny należnej nie rezydującemu w Kwilczu plebanowi ks. Hieronimowi Kwileckiemu)

10.06.1577 – dziedzice Kwilcza i cała szlachta należąca do miejscowej parafii, która ok. 1570 r. przyjęła wyznanie braci czeskich (Jan i Kasper Kwileccy, Albertus i Nicolaus Gnuszyńscy, Piotr Rozbicki, Piotr, Jacob, Dobrogost i Stanisław Kurnatowscy, Nicolaus i Jan Krzyszkowscy), zdecydowała o przekazaniu kwileckiego kościoła innowiercom (bracia czescy zorganizowali w nim swój zbór, dzwonnicę i szkołę przyzborową – rządcą czyli nauczycielem tej szkółki w latach 1622-24 był Andrzej Węgierski, kaznodzieja i minister braci czeskich)

1644 – powstał zbór kalwiński w Orzeszkowie, a dziedzice Kwilcza zwrócili kościół i szkołę katolikom

1693 – kolator kwileckiego kościoła Adam Kwilecki ufundował za 600 tynfów organy i stworzył specjalny fundusz na utrzymanie organisty, który pełnił również obowiązki nauczyciela, przekazując na ten cel ziemie uprawne i ogrody, a później dodał jeszcze łąkę

XVIII wiek – oświata elementarna w Kwilczu podupadła

1718 – wizytacja parafii wykazała, że szkoły w Kwilczu nie ma, tylko budynek przy kościele przeznaczony na szkołę, spełniający rolę mieszkania dla organisty, który mógłby uczyć dzieci, gdyby do niej uczęszczały (w pierwszej połowie XVIII wieku organista opłacany był częściowo przez plebana, a częściowo utrzymywał się z dochodów, które przynosiła ziemia organistowska)


Jan Józef Kwilecki (1729-1789)


1771 – kolator kwileckiego kościoła Jan Józef Kwilecki ufundował budynek szpitala, który spełniał rolę przytułku dla ubogich i mieszkania organisty (dom ten stał przy głównej ulicy, po północnej stronie kościoła parafialnego)

1781 – nadal nie było we wsi nauczyciela i budynku na szkołę (organista mógł spełniać obowiązki nauczyciela, lecz miejscowa ludność nie była zainteresowana kształceniem swoich dzieci, które przede wszystkim pracowały w gospodarstwach rodziców)

koniec XVIII wieku – podczas budowy nowego kościoła odnowiono fundację szpitala (nowa murowana świątynia powstała dzięki fundacji trzech braci Kwileckich: Franciszka Antoniego z Wróblewa, Jana Józefa z Kwilcza i Adama Klemensa z Dobrojewa), budowa została ukończona w 1782 r., a wieża powstała w latach 1792-1793


  

Franciszek Antoni Kwilecki        Adam Klemens hr. Kwilecki