11 października 2023 12:41 | Aktualności
250. rocznica powstania KEN
14 października 1773 r. powołano Komisję Edukacji Narodowej. Była to pierwsza w Polsce i Europie państwowa instytucja oświatowa. KEN została utworzona na mocy uchwały sejmu Rzeczpospolitej, tego samego, który zatwierdził także I rozbiór Polski. Komisji powierzono zadanie zreformowania państwowego systemu oświaty, który dotychczas podlegał jezuitom. W obliczu rozwiązania ich zakonu przez papieża Klemensa XIII potrzeba wprowadzenia nowej organizacji polskiego szkolnictwa stała się tym bardziej paląca. Komisja przejęła majątek zlikwidowanego zakonu, zyskując dzięki temu środki do prowadzenia działalności. Była praktycznie niezależna od sejmu i Rady Nieustającej. Znajdowała się pod protektoratem króla, który wybierał jej członków. Pierwszym prezesem KEN został biskup Ignacy Massalski. Działali w niej m.in.: Adam Kazimierz Czartoryski, Hugo Kołłątaj, Ignacy Potocki i Michał Poniatowski. Dzięki KEN w Rzeczpospolitej udało się wprowadzić jednolity i hierarchiczny system szkolnictwa, zorganizowany według klucza terytorialnego oraz zreformować uniwersytety. Utworzono seminaria nauczycielskie przy uczelniach wyższych, a także sieć szkół parafialnych dla chłopców. Zajęto się kształceniem domowym dziewcząt. Opracowano też kompleksowy zbiór przepisów szkolnych. W 1775 r. Komisja powołała Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, które zajęło się przygotowywaniem programów i podręczników szkolnych. Niestety KEN działała tylko do 1794 r. W rocznicę jej utworzenia obchodzi się Dzień Edukacji Narodowej.
https://twojahistoria.pl/encyklopedia/kalendarium/co-sie-zdarzylo-14-pazdziernika/
Inf. Marcin Lehmann
